ANTİSKALANT

Ters ozmos sistemleri yüksek basınçla, yüksek tuzlulukta suları saflaştırmak için kullanılan sistemlerdir. Bu sistemlerde kullanılan membranlar sudaki bütün iyonların giderimini sağladığı gibi, bu iyonların membran yüzeyine yapışması istenmemektedir. Sisteme giren su ürün ve atık yoluyla dışarı çıkmaktadır. Ürün suyu saflaştırılırken, sisteme giren iyonların atık yoluyla dışarı atılması gerekmektedir. Aksi halde iyonlar membran yüzeyine yapışarak kullanım ömrünü azaltmaktadır. Membranlar ters ozmos sistemi içerisinde arıtmanın ana aktörü olan ve en yüksek maliyete sahip olan sarf malzemelerdir. Bu sebeple membranları korumak amacıyla sistem girişlerine belirli miktarda antiskalant dozajı yapılmaktadır.
Antiskalant kullanımında öncelikle dikkat edilmesi gereken konu dozaj miktarının belirlenmesidir. Miktarı belirlemek için antiskalant üreticileri tarafından sunulan projeksiyon programları kullanılmaktadır. Projeksiyon yapılabilmesi için belirli parametrelerde ham su analizi ve ters ozmos sistemi çalışma debileri kullanılmaktadır. Projeksiyon sonucunda ortaya çıkan dozaj miktarına göre, dozaj pompası ayarları ve dozaj tankı içerisinde antiskalantın seyreltme oranı belirlenir.
Antiskalant dozaj miktarı, ham su parametrelerinde değişiklik olması durumunda tekrar analiz ve projeksiyon yapılarak güncellenmelidir. Olması gereken dozaj miktarının altında kalınması durumunda yeterli koruma sağlanamadığı gibi çok üzerine çıkıldığında da tam tersi tıkanma etkisi veya işletme maliyetinde artış gibi sonuçlar doğurabilmektedir.
Antiskalant için dozaj miktarını belirleyen ölçüt, içerisinde bulunan fosfonat bazlı etken maddedir. Bu etken madde oran olarak yüksek miktarda bulunması durumunda yapılan projeksiyon sonuçlarında daha az miktarda dozaj ihtiyacı görülmektedir. Piyasada bulunan antiskalantlar arasında fiyat kıyaslaması yapılırken aynı sistem ve su kaynağı için projeksiyon yapılarak dozaj miktarlarının da kıyaslanması gerekmektedir. Satış politikaları haricinde etken madde oranı antiskalant için üretim maliyetini belirleyen en önemli ölçütlerden olması sebebiyle fiyat farkları oluşabilmektedir. Örneğin birim fiyatı bir diğerinin yarısı kadar olan bir antiskalant, iki katı kadar dozaj gerektiriyorsa aslında fiyatları birebir aynı olduğu anlamına gelmektedir.
Antiskalantın sorunsuz ve doğru miktarlarda dozlandığının tespiti için yaygın kullanılan iki yöntem vardır. Bunlardan biri atık su çıkışından yapılan fosfonat ölçümüdür. Ölçülen fosfonat, ters ozmos sistemi çalışma debileri baz alınarak girişe dozlanan antiskalantın projeksiyonda belirlenen miktarla uyuşmasını teyit etmektedir. İkinci yöntem ise performans testidir. Performans testi yöntemi sisteme giren iyonların membrana yapışmadığını teyit etmek amacıyla yapılır. Çökelme eğilimi en yüksek iyonların sistem girişi, ürün suyu çıkışı ve atık su çıkışı noktalarından ölçümleri yapılır. Ters ozmos çalışma debileri de kullanılarak kütle yük denkliği hesabı yapılır. Buna göre sistem çıkamayan, dolayısıyla membran yüzeyine yapışan iyon miktarı belirlenir. Kütle yük denkliği formül sonucu işleme alınan iyonun çökelme verimini belirler. Tüm iyonların ortalama verimi ise antiskalantın verimini belirler. Verim ne kadar düşük olursa membran ömrü o kadar kısalacaktır.
Aquamatch markalı antiskalantlarda en sıklıkla kullanılan iki model bulunmaktadır. Bunlar AQM 35 ve AQM 51 modellerdir. AQM 35 standart sularda kullanılan modeldir. Bu modelde etken madde oranı % 21 – 26 aralığında olup piyasada en çok kullanılan ürünler arasında en yüksek etken madde oranına sahip olan ürünlerden biridir. Piyasada karşılaşılan antiskalantların etken madde oranları genelde % 13 – 20 aralığındadır. Silika, çökelme eğilimi yüksek iyonlar arasında ve çökelme oluştuktan sonra giderimi en zor iyondur. Bu sebeple silikası yüksek sular için özel üretilen AQM 51 model ürün bulunmaktadır. Aquamatch marka antiskalantlar, etken maddeleri sodyum tuzu ile bağlanmıştır. Bu sebeple piyasada potasyum tuzu ile etken maddesi bağlanarak imal edilen muadillerinden farklı olarak NSF belgesi almaya hak kazanmış dolayısıyla tüm gıda proseslerinde dahi kullanılabilecek kalitede ürünlerdir.
Tüm bu bilgiler haricinde göz ardı edilmemesi gereken nokta antiskalantın yalnızca iyon çökelmesini önlemesidir. Membran yüzeyine fiziksel veya biyolojik kirlilik gelmesi durumunda antiskalantın burada işlevinin olmayacağı bilinmelidir. Bu durumda yapılması gereken kum filtre, aktif karbon filtre, ultrafiltrasyon vb. ön arıtma işlemleri ile membranlar korunmalıdır. Ayrıca klorlama, ultraviyole sistemleri ile dezenfeksiyon sağlanmalıdır.
Aquamatch, otuz yılı aşkın tecrübesiyle kurulumunu yaptığı tesislerin saf su üretim kapasitesi açısından son iki yıldır dünya liderlerinin bulunduğu ilk yirmi firma arasına adını yazdıran ender sektör firmalarından biridir. Bunun yanında ülke genelinde bayi ağı en yaygın sektör firmasıdır. Bu vesileyle Ülkemizin her yerinde ve belirli yurt dışı noktalarında kesintisiz hizmet sunabilmektedir. Tamamen yerli sermaye ile dünya devleri arasında yer alması sebebiyle ülkemiz adına gurur kaynağı olmaktadır. Akar Arıtım, Aquamatch bünyesinde Doğu Marmara ve Karadeniz bayiliklerini üstlenmiştir. Akar Arıtım, kurulumunu gerçekleştirdiği sistemlerin sürekliliği için düzenli bakım ve teknik servis hizmetleri de sağlamaktadır. Bu hizmetlerin kapsamlarından biri de antiskalantın tedariki, ölçüm ve kontrollerinin yapılmasıdır.